عمده‌ترین جراحی سرطان پروستات پروستاتکتومی (بیرون آوردن غده پروستات) ریشه‌ای است. در این عمل، پزشک تمامی غده پروستات همراه با قسمتی از بافت اطراف آن از جمله کیسه نطفه‌ای را برمی‌دارد. اگر سرطان پروستات به خارج از غده پروستات نرسیده باشد، جراحی گزینه رایجی برای درمان آن است.عمل سرطان پروستات به چهار روش زیر انجام می شود که به صورت زیر می باشند:
جراحی باز رادیکال پروستاتکتومی
جراحی بسته رادیکال پروستاتکتومی
لاپاراسکوپی رادیکال پروستاتکتومی
برش پروستات از طریق مجرا (TURP)
جراحی باز رادیکال پروستاتکتومی
در روش سنتی جراحی پروستات ، پزشک برش باریک و درازی روی بافت زده و پروستات را از آن خارج می‌کند. به این عمل، عمل باز می‌گویند و اخیرا به اندازه قبل رایج نیست. دو راه برای انجام این عمل وجود دارد:
رادیکال پروستاتکتومی
برای انجام این عمل، پزشک برشی روی قسمت پایینی شکم شما از ناف تا استخوان زهاری می‌زند. احتمالا بیهوشی عمومی یا بیهوشی نخاعی و اپیدورال داشته باشید.اگر سرطان به غدد لنفاوی شما رسیده باشد (بر مبنای نمونه برداری یا سطح PSA شما)، پزشک کمی از غدد لنفاوی را هم خارج می‌کند. این غدد به آزمایشگاه فرستاده شده و از جهت داشتن سلول‌های سرطانی چک می‌شوند.
البته گاهی حین عمل پزشک غدد لنفاوی را بررسی می‌کند. چنانچه سلول سرطانی در این قسمت‌ها باشد، پزشک جراحی پروستات را متوقف می‌کند. دلیل این کار هم این است که برداشتن پروستات در این مرحله نه تنها کمکی به بیمار و درمان او نکرده، بلکه مشکلات جدیدی برای او ایجاد می‌کند.بعد از جراحی، زمانیکه هنوز زیر بیهوشی هستید، یک کاتدر (لوله نرم و بسیار نازکی) داخل آلت تناسلی مرد گذاشته می‌شود تا ادرار از طریق آن خارج شود. کاتدر معمولا تا یک الی دو هفته سر جایش باقی می‌ماند و بعد از خارج کردن آن دیگر می‌توانید خودتان براحتی ادرار کنید.احتمالا باید چند روز در بیمارستان بمانید و فعالیت‌های خود را برای چند هفته محدود کنید. عوارض جانبی پروستاتکتومی در قسمت‌های بعدی توضیح داده شده است.
رادیکال پروستاتکتومی از راه پرینه
در این جراحی، پزشک برشی بین مقعد و کیسه بیضه (پرنیوم) می‌زند. از این روش خیلی کم استفاده می‌شود، به دلیل اینکه ممکن است در طول عمل مشکلات نعوظ پیش بیاید و غدد لنفاوی را نتوان خارج کرد. به هرجهت این یک پروسه کوتاه هست و اگر نگران نعوظ نباشید و غدد لنفاویتان نیاز به خارج شدن نداشته باشند، می‌توانید آن را انتخاب کنید.
همچنین اگر مشکل دیگری داشته باشید که جراحی رادیکال را برای شما مشکل سازد، می‌توانید از این جراحی کمک بگیرید. اگر این عمل به درستی انجام شود، می‌تواند به اندازه روش رادیکال، درمانی و مفید باشد. عمل پرنیال معمولا از عمل پیش زهاری کمتر طول کشیده، درد کمتری داشته و روند بهبودی‌اش راحت‌تر است.بعد از جراحی، زمانیکه هنوز زیر بیهوشی هستید، یک کاتدر (لوله نرم و بسیار نازکی) داخل آلت تناسلی مرد گذاشته می‌شود تا ادرار از طریق آن خارج شود. کاتدر معمولا تا یک الی دو هفته سر جایش باقی می‌ماند و بعد از خارج کردن آن دیگر می‌توانید خودتان براحتی ادرار کنید.
احتمالا باید چند روز در بیمارستان بمانید و فعالیت‌های خود را برای چند هفته محدود کنید. عوارض جانبی پروستاتکتومی در قسمت‌های بعدی توضیح داده شده است.
جراحی های بسته رادیکال پروستاتکتومی
در این روش‌ها چندین برش کوچک زده شده و از وسایل جراحی دراز برای در آوردن غده پروستات کمک گرفته می‌شود. پزشک می‌تواند خودش وسایل را نگه دارد، یا از پانل کنترلی برای نگه داشتن و حرکت دقیق آنها استفاده کند. این روش در سال‌های اخیر خیلی رایج شده است.
اگر قصد استفاده از این روش برای درمان را دارید، لازم است در مورد آنچه در باب این نوع عمل شناخته شده و آنچه هنوز مشخص نیست مطالبی بدانید. مهمترین عامل در این عمل مهارت و تجربه جراح است. بنابراین بعد از اینکه مطمئن شدید روش لاپاراسکوپیک برای شما گزینه مناسبی است، پزشکی ماهر پیدا کنید.
لاپاراسکوپی رادیکال پروستاتکتومی
در این روش پزشک با وارد کردن وسایل باریک و بلندی داخل برش‌های زده شده، پروستات را خارج می‌کند. یکی از این وسایل دوربین کوچکی سرش وصل شده است و به پزشک امکان مشاهده داخل بدن را می‌دهد.فواید این روش نسببت به روش قبلی این است که خون و درد کمتری داشته، مدت زمان بستری آن کمتر است، و با وجود اینکه کاتدر باید همان میزان زمان داخل مثانه بماند، دوره بهبودی‌اش سریعتر است.
اگر پزشک ماهری این عمل را انجام دهد، موفقیت آن به اندازه روش قبلی است. با اینحال ما هنوز نتایجی که در دراز مدت موفقیت این نوع عمل را در ایالات متحده نشان داده باشد، در دست نداریم.عوارض جانبی آن هم مانند عوارض جانبی روش پروستاتکتومی باز است. با این تفاوت که در این عمل، بهبودی مثانه کمی زمان بیشتری نیاز دارد.
رادیکال پروستاتکتومی لاپاراسکوپی و روباتیک
در این روش که به آن پروستاتکتومی روباتیک هم می‌گویند، جراحی لاپاروسکوپی با استفاده از روبات انجام می‌شود. پزشک پشت یک پانل کنترل در اتاق عمل می‌نشیند و دست‌های روبات را از دور حرکت می‌دهد تا داخل برش‌های ریز روی شکم بروند.فواید این عمل نسبت به روش آزاد این است که خون و درد کمتری داشته و دوره بهبودی‌اش سریعتر است. اما از نظر عوارض جانبی، مثل مشکلات نعوظ و ادرار کردن تفاوتی با روش پروستاتکتومی روباتیک ندارد.
برای پزشکی که این جراحی را انجام می‌دهد، دقیق بودن آن و اینکه قابلیت جابجایی راحت با دستگاه فراهم می‌شود، فواید بزرگی هستند. با تمام اینها، مهمترین عامل در موفقیت این دو عمل مهارت و تجربه جراح است.
خطرات جراحی پروستات
خطرات تمامی انواع پروستاتکتومی مانند خطرات جراحی‌های مهم دیگر است. مشکلاتی که ممکن است در طول عمل یا کمی بعد از آن به وجود آیند عبارتند از:
واکنش به داروی بیهوشی
خونریزی عمل
لخته شدن خون در ریه یا پاها
آسیب زدن به اعضای مجاور
عفونت‌های محل جراحی
بندرت پیش می‌آید که کمی از روده هم حین عمل آسیب ببیند، در اینصورت باید با یک جراحی آن را ترمیم کرد تا موجب عفونت نشود. در روش‌های روباتیک و لاپاروسکوپیک احتمال وارد شدن آسیب به روده بیش از روش باز است.اگر غدد لنفاوی خارج شده‌اند، احتمالا مقداری مایع لنفاوی جمع شود، که نیاز به تخلیه شدن دارد.در موارد بسیار نادر، ممکن است فردی در اثر مشکلات این عمل فوت کند. در کل اینکه سلامت عمومی شما، سن شما و مهارت پزشک عوامل تعیین کننده‌اند.
دکتر رضا ولی پور
متخصص اورولوژی در شهرک غرب
چه عواملی سبب خشکی پوست آلت می شوند؟